Uczenie się jest procesem wymagającym czasu i wysiłku. Proces ten zaczyna się od poznania najprostszych zasad życia i ciągnie się ku niezwykle złożonym niewiadomym. Kiedy dziecko uczy się matematyki, zaczyna od poznania wartości liczb. Uczy się liczenia do dziesięciu na palcach. Kiedy już umie swobodnie poruszać się w tym zakresie, może być wprowadzone do bardziej złożonych rzeczy, jak liczenie do stu. Kiedy biegłość zostaje osiągnięta na tym nowym poziomie, może być wprowadzone do podstaw arytmetyki (której ideą jest łączenie podstaw w liczne kombinacje). Kiedy i to opanuje, uczy się jeszcze bardziej złożonych rzeczy jak np. trygonometria. Jest to proces uczenia się czegokolwiek w życiu, a przede wszystkim Brazylijskiego Jiu Jitsu.

Punktem wyjściowym w BJJ są ucieczki pozycyjne. One są fundamentem. Bez niego wszystko, czego się póˇniej nauczysz nie znajdzie zastosowania. Jeśli nie potrafisz uciec z gorszej pozycji, nigdy nie będziesz wstanie dominować i kontrolować przeciwnika. Musisz zrezygnować z ciągłego leżenia na plecach. Powinieneś zacząć od ucieczek pozycyjnych, ponieważ umożliwiają one wydostanie się z pod przeciwnika i zajęcie "wierzchniej" pozycji. Ponadto dają Ci możliwość kontynuowania nauki BJJ na temat pozycyjnej dominacji, chwytów kończących i przeciwstawiania się im.

Kiedy zbudujesz solidny fundament ucieczek pozycyjnych możemy pomówić o dominacji pozycyjnej. Umiejętność dominacji pozycyjnej stworzy podwaliny pod naukę obezwładnień. Jeśli potrafisz uciekać z dolnej pozycji i zdominować przeciwnika kiedy tylko masz ochotę, będziesz zdolny do stałego powtarzania próby obezwładnienia bez uwagi na to przeciwnik ucieka z chwytu czy nie. Na przykład, jeśli przeciwnik wymyka się Twojej próbie założenia dˇwigni na ramię, po prostu z powrotem bierzesz go w gardę i próbujesz ponownie.

Twoją kolejną partią materiału jest mechanika poszczególnych chwytów kończących. Mechanika każdego chwytu to umiejętnością nacisku, która pozwala założyć dˇwignię czy duszenie 90 kilogramowemu kulturyście z łatwością i finezją. Mechanika oparta jest na dwóch rzeczach: 1) określona pozycja Twojego ciała, które musi być w stanie kontrolować przeciwnika kiedy wchodzisz do chwytu kończącego i wywierasz nacisk na określony staw lub na coś innego i 2) kierunki, w których możesz użyć nacisku. Kiedy zrozumiesz jak, gdzie, kiedy i dlaczego chwyty, reszta stanie się łatwa.

Zanim przejdę do następnej części, musimy na chwilę się zatrzymać. Musisz nauczyć się trzech pierwszych "partii" materiału (ucieczki pozycyjne, dominacja pozycyjna, mechanika chwytów kończących) i opanować je w bardzo dużym stopniu zanim zaczniesz nawet myśleć o strategii. Dlaczego? Ponieważ strategia jest bardzo intelektualną częścią gry. Nie możesz fizycznie usiłować uciec z dolnej pozycji lub zmagać się z założeniem dˇwigni i w tym samym czasie myśleć "co dalej zrobię". Musisz być pod całkowitą kontrolą Twoich umiejętności pozycyjnych i mechaniki, zanim zaczniesz "grę umysłową".
Jeśli chodzi o strategię, musisz rozważyć dużo pytań "a co jeśli". Musisz wziąć swojego partnera na bok i analizować grę "klatka po klatce". Kiedy Twój przeciwnik lub partner treningowy stawia Ci opór w jakimś kierunku, zatrzaskując drzwi do zastosowania danego chwytu, musisz poczekać, rozejrzeć się i znaleˇć inne drzwi, które są otwarte. W tym momencie powinieneś już wiedzieć, że są zawsze dwie strony medalu. Musi być co najmniej dwoje drzwi z każdej sytuacji. Wszystko, co musisz zrobić, to poświęcić czas na znalezienie i zapamiętanie ich. Może pokazać Ci je instruktor, ale lepiej sam je odnajdˇ. [...] Przeciwnik wybiera między zamknięciem drzwi "A" lub "B", a ja przechodzę tymi otwartymi.

Mówiąc o strategii musimy sobie zdać sprawę, że mówimy o niezwykle złożonych rzeczach. Nie jest to coś o czym mówi się z dziećmi, ale z profesorami. Jeśli więc jesteśmy na tym etapie, nie ma miejsca na dziecinne pytania dotyczące ucieczek pozycyjnych czy mechaniki jakiejś dˇwigni. Osoba, która kłopocze się z założeniem dˇwigni na ramię utalentowanemu, dysponującemu umiejętnościami i wiedzą przeciwnikowi, powinna najpierw nauczyć się zakładać je z łatwością niepodejrzewającemu i "zielonemu" partnerowi.[...]

Rozpocząć powinieneś od zapewnienia sobie kontroli nad jego ciałem. Kiedy go kontrolujesz, musisz rozpoznać poziom jego umiejętności na podstawie tego, co czujesz. Potem zacznij atakowanie jego stawów lub szyi. Jeśli napotykasz fizyczny opór (oznaczający siłę lub energiczność), musisz poczekać minutę czy dwie, aż się zmęczy. Jeśli napotykasz opór techniczny (czyli przeciwnik wie jak przeciwdziałać Twojej próbie założenia chwytu), powinieneś przejść do takiego chwytu, do jakiego on Cię prowadzi, bez straty kontroli nad jego ciałem. Podążaj za czyimś naciskiem tak jak woda odnajduje drogę po najmniejszym oporze.

Możesz co prawda od razu zaplanować dziesięć posunięć naprzód, ale to zwykle nie działa. Dlaczego? Ponieważ wykonujesz w ten sposób kata BJJ. Może wydawać Ci się, że jesteś w stanie przewidzieć posunięcia Twojego przeciwnika, ale jeśli Cię zaskoczy kata okaże się Twoim najgorszym wrogiem. Nie możesz planować "zrobię to, a potem tamto". Musisz nauczyć się odpowiadania na nacisk przeciwnika.[...]. Planowanie posunięć musi mieć miejsce podczas treningu. Musisz mieć w małym palcu wszelkie zawiłostki danego chwytu, zanim będziesz mógł przetestować go w realnej walce. Musisz również mieć instruktora, który zechce podzielić się z Tobą schematem działania Brazylijskiego Jiu Jitsu. Musisz widzieć i nauczyć się jak każda technika napotyka kilka dla niej specyficznych oporów. Potem musisz nauczyć się przeciwdziałać każdemu z tych oporów na różne sposoby. Na przykład jeśli pokaże Ci prostą dˇwignię na ramię zakładaną z gardy, a potem 10 sposobów oparcia się jej, poczym nauczę Cię po pięć przeciwdziałań na każdy z napotkanych 10 oporów, Twój umysł będzie zamotany. A kiedy powiem, że masz to wszystko zapamiętać do nadchodzącej walki z Jean Jacque Machado, pomyślisz, że zwariowałem. Cóż, witaj w intelektualnym świecie strategii. Jest to świat czynników o wykładniczo wzrastającej złożoności!